پیام اوجالان، سیاست ترکیه و «صلح با کوردها» و بررسی تنش‌های ایران و ترکیه

پیام دیروز اوجالان برای آغاز فصلی نو در سیاست ترکیه، اولین مورد نبود. دوازده سال پیش هم از پ ک ک خواسته بود که «اسلحه هایتان را خاموش کنید». آنها هم چنین کردند اما این ترکیه بود که آتش بس و شرایط صلح را نپذیرفت و پ ک ک مجددا مبارزه مسلحانه را از سر گرفت، اینبار در ابعادی وسیع‌تر و با حوزه نفوذی بیشتر، مخصوصا در روژئاوا، با تاسیس واحدی خودمختار که به بزرگترین چالش احمد شرع، متحد ترکیه و حاکم جدید سوریه تبدیل شده.  حتی زمانی که اوجالان در زندان نبود و مستقیما رهبری پ ک ک را به عهده داشت، چندین بار اعلام آتش بس یک جانبه شد؛ از ۱۹۹۳ تاکنون، هفت بار. اما چرا ترکیه توان حل مساله کورد را ندارد؟ چرا در دو سال اخیر مخصوصا پس از هفتم اکتبر و حمله حماس به اسرائیل مجددا به تکاپو افتاده؟ چرا باغچلی، رهبر حزب فاشیستی و متحد اردوغان،  پیام دوستی برای کوردها فرستاد؟  پس از تحولات غزه و سوریه، ترکیه نگران نقش برجسته کوردها در خاورمیانه نوین است. از دیگر سو سرنوشت پاکستان را پیش روی خود می‌بیند، کشوری که چندین دهه متحد استراتژیک غرب بود اما اکنون به خاطر گرایش به اسلامی سیاسی و‌ حمایت از گروه‌های تروریستی اسلامگرا، مغضوب اروپا و آمریکا واقع شده.  در روزهای آینده بیشتر به مساله ترکیه و‌ کوردها می‌پردازم اما قبل از آن از شما می‌خواهم دوباره در این ویدیو با ترکیه و نحوه شکل گیری سیاست های غلط کنونی بیشتر آشنا شوید.    نخست در بررسی کارنامه تاسیس ترکیه به مقوله «دولت-ملت» و سکولاریزم می‌پردازم و نگاهی هم به روابط و رقابت های ایران و ترکیه خواهم داشت. در بخش نظری شش پایه‌ تاسیس ترکیه و دلایل ناکامی آن بررسی میشود: جمهوریت سکولاریزم ارتش حرکت به سمت اروپا جایگاه رهبر مقتدر یک دولت، یک ملت حاکمیت قانون در این ویدیو دلایل شکست و ناکامی تاسیس یک دولت-ملت دمکراتیک بررسی می‌شود و اینکه چگونه رویای تحقق جمهوری به کابوس دیکتاتوری منتهی شد و چرا هر تحول دموکراتیک در ایران به ضرر ترکیه خواهد بود. در بخش تحلیلی به روابط و خصومت های ایران و ترکیه می‌پردازم، مخصوصا دو تحول مهم؛ مارچ ۱۹۵۹ خروج عراق از پیمان بغداد و مارچ ۱۹۷۹ خروج ایران از پیمان سنتو. توهم تحول بنیادی اردوغان؛ اردوغان از سکولاریزم فاصله گرفته اما از ناسیونالیسم نه و کماکان تهدیدی برای جمهوری اسلامی است. تنها تغییر رژیم در ایران یا در ترکیه یا در هر دو می تواند به بهبود روابط ایران و ترکیه بیانجامد. (این ویدیو بخشی از برنامه‌ای است که به مناسبت صد سالگی تاسیس جمهوری ترکیه تهیه شده است)