เพลงไทยดำเนินดอย

การบรรเลงดนตรีไทยและดนตรีสากล จากโครงการ ศิลปิน ศิลปะ ศิลปากร วัน จันทร์ ที่31 สิงหาคม พ.ศ.2558 ณ โรงละครแห่งชาติ เพลงไทยดำเนินดอย เป็นเพลงทำนองไทยเดิมเพลงหนึ่ง ซึ่งเป็นที่รู้จักกันเป็นอย่างดี นักดนตรีไทยทุกคนสามารถบรรเลงได้ทุกคน นั่นคือเพลง ลาวดำเนินทราย ซึ่งเป็นเพลงอัตราจังหวะ ๒ ชั้น ที่มีความไพเราะและเป็นที่นิยมบรรเลงเรื่อยมา เนื้องเพลงที่นิยมใช้ขับร้อง แต่เดิมมาจากบทละครเรื่องพระลอ พระนิพนธ์ในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนราธิปประพันธ์พงศ์ ที่ขึ้นต้นด้วย "สองนางงามก็เล้าโลมถามพี่เลี้ยงเฉลย..." หลังจากนั้นก็มีบทขับร้องที่ใช้ขับร้องเพลงลาวดำเนินทรายอีกหลายบท แต่ไม่เป็นที่นิยมมากนัก กระทั่งเมื่อ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี พระราชนิพนธ์บทร้องขึ้นบทหนึ่ง ตามทำนองเพลงลาวดำเนินทราย ทรงบรรยายถึงการตามเสด็จฯ พระบามสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ไปทรงงานตามภูเขา(ดอย)ต่างๆ อันเป็นถิ่นทุรกันดาร ที่มีความลำบากยากเย็นในการตามเสด็จฯ แล้วพระราชทานชื่อเพลงขึ้นใหม่ว่า "ไทยดำเนินดอย" ล้อชื่อตามเพลงของเดิมคือ ลาวดำเนินทราย -บรรเลงเพลงไทยดำเนินดอย- ๏ เป็นบุญตัวได้โดยเสด็จประพาส พระจอมราชสู่ลําเนาเขตเขาเขิน ชมพฤกษาตลอดหว่างทางดําเนิน ท้องถิ่นเถินค่าล้นเป็นต้นธาร โอ้ว่าแสนเหนื่อยล้าสงสารสองขายิ่งนัก เมื่อไรจะได้หยุดพักสองขาจะหักเสียแล้วเอย เห็นยอดดอยดังจะคล้อยหนีไป นี่หนาหมู่เฮาเอย หายใจหอบหัวใจเต้นเร็วรี่...เฮ้อ เดินอีกนาทีหรือสองนาทีคงตายเอย ๏ มีพระราชดําริตริตรองคิด จะกั้นปิดสายชลต้นละหาน เพื่อได้น้ำกอบกิจเกษตรการ เพิ่มพูนงานผลิตผลของคนไทย โอ้ว่าแสนยินดี เดินไปถึงที่เห็นโครงการ ดุจเป็นรางวัลพระราชทาน เราชาวบ้านดีใจเอย ไทยดําเนินดอยเหนื่อยหน่อยต้องอดทน ใช่ไหมไทยเอย เห็นขุนเขาแดนดอยงามตา น้ำจิตศรัทธารักไทยหนักหนาเราเอย