Tesla-baas Elon Musk belooft het al jaren: zelfrijdende auto’s die veiliger zijn dan menselijke bestuurders. Tesla bouwde met zijn Autopilot-systeem voortvarend aan die toekomst en kreeg wereldwijd het imago van een groen, innovatief en technologisch gedreven merk. Maar al snel verschenen er barstjes in dat beeld.
In de Verenigde Staten raakten (verschillende) Tesla’s honderden keren betrokken bij ernstige, soms dodelijke, ongelukken. Ook in Europa meldden Tesla-bestuurders gevaarlijke situaties waarbij de Autopilot een rol speelde.
Zembla onderzoekt: waarom wordt Tesla’s Autopilot in verband gebracht met ongelukken? En welke rol speelde de Nederlandse Dienst Wegverkeer (RDW) bij de toelating van dit systeem in Europa?
In deze Zembla-video zie je een oud-medewerker van Tesla, Lukasz Krupski. Hij werkte bij de grootste Tesla-vestiging van Noorwegen als onderhoudsmonteur. Hij maakte zich zorgen over de veiligheid van Tesla’s; niet alleen voor de bestuurders van de elektrische auto’s, maar ook voor de andere weggebruikers. Hij mailde erover met Elon Musk, maar krijgt een afwijzende reactie.
Lukasz Krupski maakt zijn zorgen over de veiligheid van Tesla’s ook kenbaar bij de Amerikaanse autoriteiten. Ook zij reageren niet zoals hij hoopt. Krupski besluit daarom 23.000 interne documenten van Tesla te lekken aan de Duitse krant Handelsblatt. De onderzoeksjournalisten stellen dat er een groot verschil is tussen wat Elon Musk zegt dat zijn Tesla’s kunnen en waar de auto's werkelijk toe in staat zijn. Een belangrijk deel van de 23.000 stukken is ook in bezit van Zembla.
Uit de documenten blijkt dat het bedrijf van Elon Musk duizenden meldingen kreeg van ongelukken en andere gevaarlijke situaties met Autopilot. Sommige auto’s versnellen plotseling of doen juist het tegenovergestelde: ze remmen wanneer het niet nodig is. Dit heet phantom braking en kan gevaarlijke situaties opleveren. Op beelden die zijn vrijgegeven door de Amerikaanse autoriteiten zie je een onverwachts remmende Tesla die een kettingbotsing veroorzaakt in een tunnel. Ook uit ons eigen onderzoek blijkt dat minstens tientallen Nederlandse Tesla-bezitters last hebben van phantom braking.
Zembla spreekt met meer deskundigen over de problemen met Autopilot. Phil Koopman van Carnegie Mellon University stelt dat de data over het aantal ongelukken die Tesla openbaar maakt een vertekend beeld geven. Alleen de cijfers van het verkeer op snelwegen zijn meegenomen. Simeon Calvert van de TU Delft vertelt dat het Autopilot-systeem een bètaversie is. Dat betekent dat het nog getest wordt. Volgens hem zijn er andere autofabrikanten die een geavanceerder zelfrijdend systeem hebben ontwikkeld, maar terughoudend zijn dit uit te brengen op de markt.
Hoe kan het dat Tesla’s Autopilot, ondanks de risico’s, is toegelaten tot de Europese markt? Daarbij speelt de Nederlandse Dienst Wegverkeer (RDW) een rol. Tesla en de RDW vonden samen een manier om de regelgeving op creatieve wijze te omzeilen. Dat stelt de Zweedse transportautoriteit. Het land was een van de grootste critici bij de toelating van Autopilot. In de video zie je ook Maarten Balk, directeur bij de RDW.
Samenstelling en regie: Sander Rietveld
Research: Maud van de Reijt en Jan Salden
Eindredactie: Roelof Bosma
Dit zie je in deze video:
00:00 - Waar gaat de video over?
01:08 - Klokkenluider lekte data van incidenten met Tesla
09:05 - Tesla komt naar Nederland
11:39 - Toelating Autopilot tot Europese markt door Nederlandse RDW
13:53 - Hoe werkt Tesla’s Autopilot?
15:59 - Hoe veilig is rijden met Autopilot?
17:58 - Tesla-gebruikers zijn ‘proefkonijnen’
21:45 - De misleiding van Tesla’s marketing
23:57 - Aandacht voor veiligheidsproblemen Autopilot
25:19 - Ongelukken in Nederland met Autopilot
31:24 - Kritiek Europese landen op Tesla’s toelating door Nederlandse RDW
35:34 - Phantom braking uitgelegd
39:32 - RDW nam nooit contact op met Tesla-klokkenluider
Abonneer je op ons kanaal: http://bit.ly/ZEMBLA_BNNVARA
Luister onze onderzoeksverhalen in onze podcast:
Spotify podcast: https://spoti.fi/2UBbCQ6
Apple podcast: https://apple.co/3wVX4ZA
Volg ons ook hier:
Instagram: https://www.instagram.com/zembla_bnnvara
Facebook: https://www.facebook.com/zembla.tv/
Twitter: https://twitter.com/ZEMBLA
Bluesky: https://bsky.app/profile/zembla-bnnvara.bsky.social
LinkedIn: https://www.linkedin.com/company/zembla-bnnvara
TikTok: https://www.tiktok.com/@zembla_bnnvara