#ธรรมะแท้ไม่มีคำปลอบใจจริงหรือ?
(หลักการใช้คำพูดที่พระพุทธเจ้าตรัสสอนไว้)
โดย พระมหาภาคภูมิ สีลานนฺโท
ณ วัดป่าเทพจักรพันธ์ ต.ตะกุดไร อ.ชนแดน จ.เพชรบูรณ์
วันที่ ๑๗ ตุลาคม ๒๕๖๗ (วันมหาปวารณา)
#วาจาสุภาษิต มีองค์ ๕ คือ
๑. พูดถูกกาล (กาเลน ภาสิตา)
๒. พูดคำจริง (สจฺเจน ภาสิตา)
๓. พูดคำไพเราะ (สณฺหา ภาสิตา)
๔. พูดคำประกอบด้วยประโยชน์ (อตฺถสญฺหิตา ภาสิตา)
๕. พูดด้วยจิตเมตตา (เมตฺตจิตฺเตน ภาสิตา)
(วาจาสูตร องฺ.ปญฺจก.)
#โทษของวจีทุจริตอย่างเบา
ในทุจริตวิปากสูตร (องฺ.อฏฺฐก.) ตรัสถึงวจีทุจริตทั้ง ๔ ประเภทที่หากทำมากๆ ก็ส่งผลให้ไปเกิดในอบายได้ แต่ผลอย่างเบาสุดกรณีได้มาเกิดเป็นมนุษย์คือ
#มุสาวาโท (โกหก) ส่งผลให้ถูกกล่าวตู่ด้วยคำไม่จริง คือถูกใส่ร้ายในเรื่องที่ตนมิได้ทำ (อภูตพฺภกฺขานสํวตฺตนิโก)
#ปิสุณา (ส่อเสียดให้แตกแยก) ส่งผลให้แตกจากมิตร คือจะคบกับใครก็คบได้ไม่นาน (มิตฺตเภทสํวตฺตนิโก)
#ผรุสา (ด่าหยาบคาย) ส่งผลให้ไม่ว่าจะไปอยู่ที่ไหนก็มักได้ยินได้ฟังคำพูดที่ดุร้าย หยาบคาย เผ็ดร้อน เสียดแทง ไร้น้ำใจ (อมนาปสทฺทสํวตฺตนิโก)
#สมฺผปฺปลาโป (เพ้อเจ้อไร้สาระ) ส่งผลให้มีวาจาไม่น่าเชื่อถือ (อนาเทยฺยวาจาสํวตฺตนิโก)
#วาจาที่ภิกษุควรกล่าว มีองค์ ๔ ประการ คือ
๑. กล่าวเฉพาะวาจาสุภาษิต ไม่กล่าววาจาทุพภาสิต (สุภาสิตํเยว ภาสติ โน ทุพฺภาสิตํ)
๒. กล่าวเฉพาะวาจาที่เป็นธรรม ไม่กล่าววาจาไร้สาระปราศจากอรรถธรรม (ธมฺมํเยว ภาสติ โน อธมฺมํ)
๓. กล่าวเฉพาะวาจาเป็นที่รัก ไม่กล่าววาจาหยาบคายตัดรอนน้ำใจ (ปิยํเยว ภาสติ โน อปฺปิยํ)
๔. กล่าวเฉพาะวาจาจริง ไม่กล่าววาจาเหลาะแหละปลิ้นปล้อน (สจฺจํเยว ภาสติ โน อลิกํ)
(สุภาสิตสูตร สุตตนิ.)
โย มุขสญฺญโต ภิกฺขุ มนฺตภาณี อนุทฺธโต
อตฺถํ ธมฺมญฺจ ทีเปติ มธุรํ ตสฺส ภาสิตํ. (ขุ.ธ.)
ภิกษุใด สำรวมปาก มีปรกติกล่าวด้วยปัญญา ไม่ฟุ้งซ่าน แสดงอรรถและธรรม ภาษิตของภิกษุนั้นย่อมไพเราะ
ติดตามในช่องทางอื่นๆ:
Facebook : เพจนานาวินิจฉัย https://www.facebook.com/MahaSilananda
Facebook : พระมหาภาคภูมิ สีลานนฺโท https://web.facebook.com/MahaParkpoom
TikTok : นานาวินิจฉัย https://www.tiktok.com/@mahasilananda
Instagram : นานาวินิจฉัย https://www.instagram.com/mahasilananda