แถนฟ้าฮักษาปูซาธาตุพนม - ส่า ( สงวนลิขสิทธิ์ วงโปงลางสินไซ มหาวิทยาลัยขอนแก่น )
ผู้สร้างสรรค์
นายธิชานนท์ สิทธิพรหม
นางสาวไพลิน ผาจันทร์
นางสาวรัตนสุดา บำรุงราษฎร์
นายสิทธิศักดิ์ ชาวลัย
นายชาญชล ชั่งดี
นายณัชพล วงษ์ธรรม
แรงบันดาลใจ
อุรังคนิทาน(พิสดาร) เป็นวรรณกรรมอิงเรื่องราวในพุทธประวัติกล่าวถึงการเสด็จโปรดเวไนยสัตว์ในอาณาบริเวณอนุภูมิภาคลุ่มน้ำโขง ของพระสมณะโคตมพุทธเจ้า เมื่อครั้งปลายพระชนม์ชีพ "อุรังคนิทานธาตุ” มีลักษณะเป็นแบบ "ผูกเดียวจบ" เนื้อหากล่าวถึงเฉพาะ การสถาปนาองค์พระธาตุพนม การบูรณะปฏิสังชรณ์ และเหตุการณ์สำคัญต่าง ๆ โดยพระยาอินทร์แลนางฟ้าทั้ง 4 เอาไปบูชาไว้ในอูบมุงเจาะใส่หัว แล้วจึงออกมา จึงอาณัติให้วิสุกรรมเทวบุตร ให้จัดเตรียมหาเทวบุตรเทวดาทั้งหลายมารักษายังอุรังคธาตุพระพุทธเจ้า วิสุกรรมเทวบุตรจึงแต่งให้เทวบุตร 6 ตน ตนแรก ชื่อว่า วปคุมพา อยู่รักษาทิศเหนือ ตนที่ 2 ชื่อว่ากุมมปะ อยู่รักษาทิศใต้ ตนที่ 3 ชื่อว่า สรุทธกา อยู่รักษาทิศตะวันออก ตนที่ 4 ชื่อว่า โพธิรุกะ อยู่รักษาทิศตะวันตก ตนที่๕ ชื่อว่า สุนทิรณีอยู่รักษาข้าวของดครื่องบูชาเบื้องล่าง ตนที่ 6 ชื่อว่า วิจิตรเลขา อยู่รักษาภัยบนวิมาน ยังมีเทวดามเหศักดิ์ 3 ตนมีเตชะอานุภาพมาก พักอยู่รักษาอุรังคธาตุ อยู่เบื้องเหนือตะวันออก 2 ตน ตน 1 ชื่อว่า ทักชิณรัฐฐา คือว่าเจ้าเมืองขวา ตน 2 ชื่อว่า สะตะสหัสสะรัฐฐา คือว่าเจ้าแสนเมือง ตน๓ ชื่อว่า นจะกุฎวิการะ คือว่าเจ้าโต้งกว้าง อยู่ตะวันออก ฟากน้ำเซ ตกก้ำใต้แล มเหศักดิ์ 3 ตนนี้เป็นหูบ้านตาเมือง อยู่รักษาอุรังคธาตุศาสนบ้านเมือง ภิกขุสังฆะ และข้าโอกาสทั้งหลาย
แนวคิดการสร้างสรรค์
จากแรงบันดาลใจข้างต้น คณะผู้สร้างสรรค์เล็งเห็นถึงความสำคัญของเหล่าเทวดาทั้ง๖ ตน ที่ลงมาทำนุบำรุงรักษาอุรังคธาตุ เเละมีเหล่าเทวดามเหศักดิ์3ตน อยู่เป็นหูเป็นตาบ้านเมือง อยู่รักษาอุรังคธาตุศาสนาบ้านเมือง เเละข้าโอกาสทั้งหลาย โดยนำเสนอในรูปแบบนาฏยศิลป์พื้นเมืองสร้างสรรค์สู่การแสดง ชุดแถนฟ้าฮักษาปูซาธาตุพนม
รูปแบบการแสดง
ช่วงที่1 บริวารเทวากล่าวถึงตำนาน อุรังคนิทาน ตำนานพระธาตุพนม (พิสดาร) ในตอนแต่ง
เทวดารักษาพระบรมธาตุ โดยนักแสดงคือเหล่านางฟ้าเทวดา ที่ได้มีการแห่แหนกันลงมายังเบื้องล่าง
ช่วงที่ 2 นวเทวาเทพ กล่าวถึงเหล่าเทวดาทั้ง 6 ที่อยู่ประจำทิศเเละปกปักรักษาเครื่องข้าวของเงินทองอยู่เบื้องล่าง รวมถึงเหล่าเทวดามเหศักดิ์หลักเมืองอีก 3 ตน ที่เป็นมเหศักดิ์หลักเมือง เป็นหูบ้านการเมือง ปกปักรักษาพระมหาธาตุ
ช่วงที่ 3 สักกาปูซาพระเจติยัง กล่าวถึงพิธีสมโภชพระธาตุพนมของเหล่าเทวดาประจำทิศทั้ง 6 เทวดามเหศักดิ์ทั้ง 3 และเหล่าบริวารเทวดานางฟ้า
#ส่า
#วงโปงลางสินไซ
#มหาวิทยาลัยขอนแก่น