MENU

Fun & Interesting

Бөгенбай батыр Ақшаұлы.Анамның(6-шы атасы,әкесі-Хамит)шежіресі.Арғын.Орта жүз

Zhanara Manapbek 461 lượt xem 6 months ago
Video Not Working? Fix It Now

Бөгенбай батыр Ақшаұлы.Анамның шежіресі(6-шы ұрпағы,әкесі-Хамит).Арғын руынан.Орта Жүз.Родословная моей мамы,отец - Хамит.Потомок в 6-ом колене Бөгенбай батыра Ақшаұлы.
Қанжығалы Бөгенбай(1678-1775).Бөгенбай батыр Ақшаұлы – Қазақ мемлекетінің тәуелсіздігі жолындағы күрескер, ХVІІІ ғасырда жоңғар басқыншыларына қарсы соғыста қол бастаған даңқты батыр, көрнекті мемлекет қайраткері, ұлы қолбасшы. Шыққан тегі – орта жүздің арғын тайпасының қанжығалы руы, есімдері елге танымал батырлар әулеті. Атасы Әлдеуік еңсегей бойлы Ер Есімнің, әкесі Ақша Әз-тәуке ханның даңқты қолбасылары болған.Бала кезінен қазақ даласының шешендік өнерін бойына сіңіріп өскен ол жігіт шағында ауылдарға барып, ру арасындағы дауларды шешіп, билердің құрылтайларына қатысқан.Жақын адамдардан әскер құрып, кейін елде «Қанжығалының қырық батыры» атанған. Қазақ жауынгерлері арасында зор беделге ие болып, «Қанжығалы Бөгенбай» атанып, халықтың құрметіне бөленген.Бөгенбай батырды халықтың ерекше ардақтап, ғасырлар бойы есімін аялап, есте сақтап келуі – оның ерлік, әскербасылық істеріне байланысты. Оның алғашқы ерлік жолы Еділден өтіп, қазақ ауылдарына шабуылдап, мазасын алған казак-орыстармен шайқастан басталады. Жиырма сегіз жасында отыз мың қолды бастап барып, казак-орыстарды дүркіретіп қуып, Еділден әрі асырып салады.
Осы кезден қазақ жері жоңғарлардан азат етілгенше Бөгенбай батыр аттан түспей, Қабанбай, Олжабай, Жәнібек, Малайсары секілді қазақтың атақты батырларымен бірігіп, ел тәуелсіздігі үшін талай шайқастарға қатысады.
Батырлығы мен қолбасшылық дарыны арқасында Бөгенбай үлкен құрметке бөленіп, ерлігі ел аузында аңызға айналды. 1730 жылы көктемде Балқаш көлінің маңында қазақ пен қалмақтардың арасында болған «Аңырақай шайқасында» Бөгенбай, Қабанбай, Шапырашты Наурызбай, Жәнібек, Малайсары сияқты атақты батырлар бастаған қазақ қолдары мен жасақтары қалмақ әскерлеріне екінші рет күйрете соққы береді. Ұлы жеңістен кейін Ордабасы жерінде үш жүздің әскер жасақтарының үлкен жиыны өтіп, қазақ әскерлерінің қолбасшысы болып Әбілқайыр мен Бөгенбай батыр сайланады. Олардың басшылығымен қалмақ әскерлеріне бірнеше рет соққы берілген.
1725-1727 жылдары Бөгенбай батыр Абылай ханмен бірге қазақ қолын басқарып, қалмақ әскерін асқан ерлікпен жеңеді. Бөгенбай батырдың соңғы үлкен жорықтарының бірі – Аягөз өзенінің бойында болған. Қазақ қолынан жеңілгенін мойындаған жоңғарлар келісімге келіп, бұдан әрі жауласпауға ант береді.Бөгенбай батыр «Қанжығалы қарт Бөгенбай» атанып, 1775 жылы дүние салып, Түркістан қаласындағы Қожа Ахмет Иассауи кесенесіне жерленеді.Бөгенбай батыр дулығасы.Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері Әскери-тарихи музей қорына атақты қолбасшы қанжығалы қарт Бөгенбай батыр дулығасын салтанатты түрде
табыстау іс-шарасы өтті.Филолог ғалым Серік Н­егимов: «Бөгенбай өз өмірінде 103 дүр­кін ірілі-ұсақты шай­қасқа қатысқан», дейді. Ал бүгінгі Әскери-тарихи музейге тапсырылып отырған құн­ды жәдігерге тоқталсақ, бұл бұйым бұған дейін Ақмола об­лысы, Ерейментау ауданы, Мал­табар ауылының тұрғыны ба­тырдың тікелей ұрпағы Жа­бай Батырқожаұлының үйін­де сақталып келген. Бұл жігіт­тің айтуына қарағанда, атасы Кенжәлі Кеңес өкіметі ке­­зінде ұрпақтарына «ба­тыр­дың дулығасын үйден шығармаңдар, ол туралы еш­кімге айтпаңдар» деп қатаң ес­кертіп, болашақ ұрпаққа аман жеткізуді тапсырған көрінеді. Бұл әулетте Бөгенбай батырдың дулығасымен бірге сауыты да болыпты. Бірақ уақыт өте ке­ле шынжыр бұйым тоттанып шіріп кеткен соң, оның қалдықтарын ырымдап елге таратып берген екен. Бұлардан басқа Бөкеңнің айбалтасы мен кісе белдігі Алматы тұрғыны Әлихан Барлыбаевтың отбасында сақталса, үзеңгісі, төсі, тескіші мен ұңғыруы аудандық тарихи-өлкетану музейіне тұр.Батыр атамыздың дулы­ғасын кәсіби тұрғыдан зерттеген қарутанушы, этнограф, суретші, шебер реставратор Қалиолла Ахметжанның қо­ры­тындысында: жәдігер болат темірден тұтас құйылып жа­­салған, формасы жартылай шең­берлі, диаметрі – 20,5х22 см, шошақ ұшына дейінгі биік­тігі – 15,5 см, төбе ша­ша­ғының түбіне дейінгі биік­тігі – 12 см. Дулығаның төбе шашағы жеке жасалып, тө­бесіне төрт жа­ғынан шегемен бекітілген. Төбе шашақтың биіктігі – 3,5 см. Дулығаның алдыңғы ернеуінің ені – 1,5 см, ұзындығы 8 см мыстан жасалып, жапырақты ою шекітілген жапсырма орна­ласқан. «Бұл оюлы жапсырма металь ду­лығаны айнала қоршап тұрған. Кейін белгісіз себептермен алынып тасталған немесе адамдар тәбәрік ретінде қиып алған болуы да мүмкін», дейді Қалиолла Саматұлы.
Музей басшысы Нұртаза Әсілов, ел Тәуелсіздігінің 30 жылдық ме­­рейтойы қарсаңында ұлт та­ри­хында өшпес ізі қалған халық батыры Бөгенбайдың ду­­лығасы экспозиция төрінен орын алуы – үлкен жаңалық.
#шежіре #родословная #Bogenbay batyr #Бөгенбайбатыр #Богенбай #батыр #богатырь #богатыри #Арғын #ру #род #роды #родители #ata #атамұра #дед #ана #шеше #ortajuz #ортажүз #средний #Ерейментау #Ақмола #astana #астана #kazakhstan #қазақстан #қазақ #қазақелі #қазақша #kazakhs
Я сняла видео своей родословной с приложения Jeti ata shezhiresi.

Comment