สวัสดีครับ ยินดีต้อนรับทุกท่านเข้าสู่ช่อง Zimzim DIY
สำหรับ วงจรขยายเสียง สิ่งที่ขาดไปไม่ได้เลยก็คือ ภาคขยายใช่ไหมครับ คลิปนี้ ผมอธิบายโครงสร้างของ ic ถ้าเข้าใจโครงสร้างของ IC เพื่อนๆก็สามารถเข้าใจภาคขยายได้เช่นกันคับ
ซึ่ง IC ตัวมันเอง สามารถทำเป็น amplifier ใช้ได้เอง อย่างเช่นวงจร ขยายของวิทยุ รวมถึงทำภาค ไดร์สัญญาณ รวมไปถึง การตั้งเกณฑ์ ดังเบา ส่งไปให้ภาคอื่นๆทำงานต่อ
โดย IC ที่ผมจะใช้ยกตัวอย่างในคลิปนี้ก็คือเป็น ic เบอร์ 741
ic 741 เป็นออปแอมป์ชนิดหนึ่งนะครับ ที่อุปกรณ์ข้างในตัวมัน เรียงตัวกันอย่างซับซ้อน ทั้งตัวเก็บประจุ ตัวต้านทาน ไดโอด ทรานซิสเตอร์ มีอัตราการขยายที่สูงมาก icบางตัวอัตราเกณฑ์ขยายสูงเป็นหมื่นๆเท่า เลยละครับ
แต่เราจะไม่เจาะลึกถึงขนาดสถาปัตกรรม ข้างในของมันนะครับ ว่ามี R กี่ตัว C กี่ตัว ในส่วนนั้นน่าปวดหัว ขอยกให้พวกวิศกร เขาเป็นคนคิดละกัน
ให้หน้าที่ของเราก็คือเป็น User เป็นผู้ใช้งาน ต่อขาออกมาเชื่อมโยงกับวงจร ได้ถูกต้อง แค่ก็เพียงพอแล้วละครับ
ic 741 พูดง่ายๆ แน่นอนครับมันก็คือ พื้นฐานการเรียนรู้ ออปแอมป์ เบสิค ที่ กรูรูระดับเทพๆหลายๆท่าน
ล้วนแล้วต่างก็เคย เริ่มต้นศึกษามาแล้วทั้งนั้น
เพราะมันมีวงจร ที่ไม่ซับซ้อน เหมาะสำหรับผู้เริ่มต้น มือใหม่ หัดประกอบ
เพราะฉะนั้นอย่ารอ ช้า ไปเริ่มต้นศึกษากันเลยครับ
IC 741 รูปร่างหน้าตาของมันประมาณนี้ครับ ขนาดความกว้างความสูงก็เล็กนิดเดียวตามที่เห็นนี้เลย
มีขาอยู่ทั้งหมด 8 ขา
โดยขาที่ 1 ให้นับจากด้านซ้ายมือ เรียงลงไป จนสุด แล้วข้ามมาอีกฝั่งหนึ่ง แล้วก็นับย้อนขึ้นมา แบบนี้
โดยหลักการนับขาที่ถูกต้อง เพื่อนๆต้องหันส่วนเว้าที่เป็นรอยบากนี่นะครับ หันขึ้นด้านบน
พอเพื่อนๆนับขา Ic เป็นแล้ว ทีนี้มาดู ขา IC ที่ใช้งาน จริงๆกันบ้างนะครับ
ก็จะมี
ขาที่ 2 inverting input
ขาที่ 3 non-inverting input
ขาที่ 4 -v ขาไฟลบ
ขาที่ 6 ขา Output ออกไปใช้งาน
ขาที่ 7 +v ขาไฟบวก
ขา 1 กับ ขาที่ 5 จะเป็นขา Balance และขา 8 เป็นขา ที่ไม่ได้เชื่อมต่อกับอุปกรณ์ใดๆ ซึ่งทั้งสามขานี้เราจะไม่ได้ใช้งาน คลิปนี้จึงไม่ขอพูดถึงละกันนะครับ
ออปแอมป์ ที่อยู่ภายใน IC 741 มีอยู่ด้วยกัน 1ชุด
สัญลักษณ์รูปภาพจะเป็นในลักษณะนี้ครับ เราจะ จำลองเจ้าตัวออปแอมป์ เป็นเสมือนรูปสามเหลี่ยมแบบนี้
ปลายแหลมๆของสามเหลี่ยม จะเป็นขา Output เสมอ ซึ่งมันชี้ไปทางขวามือ ออก ขาที่ 6
ส่วนขาด้านบนจะรับแหล่งจ่ายที่เป็นไฟบวก ออกที่ขา 7
ส่วนขาด้านล่างจะรับแหล่งจ่ายที่เป็นไฟลบ ออกที่ขา 4
โวล์ตต่ำสุดที่ IC ตัวนี้ทำงาน + -10 V รับไฟสูงสุดไม่เกิน + - 22 V ซึ่งปกติไฟเลี้ยงจะอยู่ที่ + - 15V ก็ถือว่ากำลังดีครับ
สำหรับไฟเลี้ยง -15v บางท่านอาจจะถามว่า เอามาจากที่ไหน
ก็เอามาจาก หม้อแปลงที่เป็น 3 สาย นี่แหละครับ มีกราวด์อยู่ตรงกลางแบบนี้ก็ได้ครับ
เช่นหม้อแปลง 12 0 12 พอเราเรกดิฟาย ผ่านไดโอด แยกกราวด์ด้วยคาปาซิเตอร์ เราก็จะได้ไฟบวกลบไปป้อนให้กับ IC แล้วละครับ
สำหรับแผนผัง Datasheet บางชุด ก็ไม่ได้เขียนระบุชื่อขาไว้เต็มแบบนี้นะครับ
เช่นรูปนี้ ขาไฟลบ ขา 4 ก็เขียนเอาไว้สั้นๆแค่ -V
ขาไฟบวก ขา7 ก็เขียนไว้แค่ +V แค่นั้น
ขา inverting ก็เขียนไว้แค่ -in
แล้วก็ขา non-inverting ก็เขียนไว้แค่ +in แค่นั้น
ขาที่ 2 ก็คือขา inverting ขานี้มันจะขยายสํญญาณ input แบบกลับเฟส
ถ้าจะพูดเข้าใจง่ายๆก็คือ ถ้าเราป้อนสัญญาณแบบนี้ให้กับมันมันจะกลับ หัวสัญญาณให้เรา 180องศา แบบนี้ พร้อมกับขยายสัญญาณตามค่าที่เรากำหนด ให้สูงขึ้น
ขานี้ยังไม่ได้ใช้ครับ ผมจะดึงมันลงกราวด์ เอาไว้ก่อน
ส่วนขาที่ 3 ก็คือขา non-inverting input ขานี้ สัญญาณ Output เฟสตรง กับสัญญาณ input
สัญญาณ input มายังไงก็จะถูกขยายออกมาอย่างงั้นครับ
พูดง่ายๆ ก็คือ มันเป็นขาที่รับเสียง Input มาขยาย Output ที่ขา6
และนี่แหละครับคือขาที่ ผมจะอธิบายในคลิปหน้า
จบไปแล้วสำหรับ การอธิบายโครงสร้างของ IC เบื้องต้น
ขอบคุณทุกท่านที่ติดตามรับชมครับ