Heb je geen post- of huisadres? Dan kun je in Nederland geen zorgverzekering krijgen. Dat betekent dat je de rekeningen van ziekenhuizen zelf moet betalen. Maar de meeste onverzekerden kunnen dat helemaal niet. En dat leidt vaak tot zorgvragen die steeds complexer worden.
In deze documentaire van Zembla volg je twee straatartsen, waaronder Michelle van Tongerloo. Op hun spreekuur komen bijna alleen maar mensen zonder zorgverzekering. Het gaat vaak om arbeidsmigranten die hun baan en woning verliezen, om ongedocumenteerden die geen recht hebben op een verzekering of om Nederlanders die dakloos raken. Dat kan bijvoorbeeld ook iemand zijn die in een scheiding met diens partner ligt, en daarom tijdelijk bij vrienden thuis logeert.
De straatartsen worden iedere dag geconfronteerd met de onverzekerden-problematiek: mensen kunnen hun rekeningen niet betalen, worden geweigerd in het ziekenhuis, of durven niet eens een zorgprofessional op te zoeken omdat ze bang zijn dat het niet gesubsidieerd wordt. Die subsidieregeling voor onverzekerden bestaat overigens wel in Nederland – uit ons onderzoek blijkt alleen dat veel artsen hier niets vanaf weten. Op sommige websites van ziekenhuizen staat deze mogelijkheid ook niet vermeld. Een woordvoerder van het Erasmus MC vertelt dat ze bang zijn voor een aanzuigende werking; mensen zouden geen zorgverzekering meer gaan afsluiten, omdat ze toch wel geholpen worden.
In de documentaire komen ook nieuwe kabinetsplannen aan bod: minister Fleur Agema (PVV) wil flink bezuinigen op de zorg voor onverzekerden. Het gaat om 40 miljoen euro. Ze wil dat doen door onverzekerde arbeidsmigranten alleen nog acute zorg te bieden. Voor alle andere zorg moeten ze terug naar hun thuisland. Of de zorg voor een onverzekerde acuut is of niet, moet de beroepsgroep volgens haar bepalen. De straatartsen staan hier kritisch tegenover en vinden dit een onmogelijke taak. Niet-acute zorg kan zonder behandeling bijvoorbeeld wél dringend worden. Bovendien hebben zorgverleners een eed afgelegd en beloofd dat zij aan iedereen medisch noodzakelijke zorg zullen verlenen, of iemand nu verzekerd is of niet.
Terwijl de minister wil bezuinigen op de zorg voor onverzekerden, stijgt het aantal mensen zonder zorgverzekering al jaren in Nederland. Wie gaat hen straks nog helpen als ze ziek zijn of een ongeluk hebben gehad?
Samenstelling en regie: Evelien Vehof
Research: Marco de Lange
Eindredactie: Odette Joosten
Abonneer je op ons kanaal: http://bit.ly/ZEMBLA_BNNVARA
Luister onze onderzoeksverhalen in onze podcast:
Spotify podcast: https://spoti.fi/2UBbCQ6
Apple podcast: https://apple.co/3wVX4ZA
Volg ons ook hier:
Instagram: https://www.instagram.com/zembla_bnnvara
Facebook: https://www.facebook.com/zembla.tv/
Twitter: https://twitter.com/ZEMBLA
Bluesky: https://bsky.app/profile/zembla-bnnvara.bsky.social
LinkedIn: https://www.linkedin.com/company/zembla-bnnvara
TikTok: https://www.tiktok.com/@zembla_bnnvara