🥔 Ziemniaki zmieniły świat - może i to twierdzenie brzmi absurdalnie, ale za to jest najprawdziwszą prawdziwością! W tym filmie śledzę historię kartofli od momentu ich przywleczenia do Europy z Ameryki Południowej aż do XIX wieku, kiedy pośrednio przyczyniły się do gigantycznych społecznych zmian. To naprawdę fascynująca historia!
---
🎥 Spodobał Ci się mój materiał?
🤝 Kanał Mniam możesz wesprzeć tutaj: https://patronite.pl/mniam
🤝 Lub tutaj: https://suppi.pl/mniam
🥔 Dla wspierających Mniam szykuję fascynujące, historyczne materiały dodatkowe: na grupie dla Patronów na Facebooku udostępniam tłumaczenie pierwszego, historycznego opisu ziemniaka autorstwa Carolusa Clusiusa oraz książeczki Parmentiera z 1779 roku z przepisem na ziemniaczany chleb.
---
ℹ️ Źródła:
"Historia i wpływ społeczny ziemniaka", Redcliffe N. Salaman: https://books.google.pl/books/about/The_History_and_Social_Influence_of_the.html?
"Jak ziemniaki zmieniły świat", William McNeil: https://www.jstor.org/stable/40971302
"The Potato Murrain on the European Continent and the Revolutions of 1848", J.C. Zadoks: https://www.researchgate.net/publication/225876829_The_Potato_Murrain_on_the_European_Continent_and_the_Revolutions_of_1848
"What Is the Origin of the European Potato? Evidence from Canary Island Landraces", Domingo Rios Mesa, Marc Ghislain: https://www.researchgate.net/publication/43266769_What_Is_the_Origin_of_the_European_Potato_Evidence_from_Canary_Island_Landraces
"ANTOINE-AUGUSTIN PARMENTIER", Jaime Wisniak: https://www.redalyc.org/pdf/1812/181220595009.pdf
"THE POTATO’S CONTRIBUTION TO POPULATION AND URBANIZATION: EVIDENCE FROM A HISTORICAL EXPERIMENT", NATHAN NUNN AND NANCY QIAN: https://scholar.harvard.edu/files/nunn/files/nunn_qian_qje_2011.pdf
"Soldier, soldier, what made you grow so tall? A study of height, health and nutrition in Sweden, 1720-1881", L. G. Sandberg, R. H. Steckel: https://www.tandfonline.com/doi/epdf/10.1080/00708852.1980.10418972
"Ouverture de Cuisine", Lancelot de Casteau: https://www.uni-giessen.de/de/fbz/fb05/germanistik/absprache/sprachverwendung/gloning/tx/ouv3.htm
"La Guide Culinaire", Auguste Escofierre: https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k96923116.r="hachis Parmentier"?rk=21459;2
"Rariorum plantarum historia...", Carolus Clusius: https://books.google.pl/books?id=1SL9Gk2sxToC&printsec=frontcover&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false
---
🟥 Poprawka: Joseph Marie Terray zainteresował się pracą Parmentiera z 1771 roku i to na jej podstawie zlecił Wydziałowi Medycznemu w Paryżu przyjrzenie się ziemniakom. Pracę z 1772 roku (o chemicznym składzie ziemniaka) Parmentier napisał na fali tych wydarzeń. To właśnie ta druga publikacja uważana jest za szczególnie przełomową (zdaniem m.in. samego Parmentiera, o czym wspomina w książeczce z przepisem na chleb ziemniaczany z 1779 roku).
---
ℹ️ Opracowanie przepisu na hachis parmentier autorstwa A. Escoffiere'a: https://pastebin.com/MvZsjY0P
---
ℹ️ Atrybucje:
Zdjęcie szpitala w Sewilli - Por Chabe01 - Trabajo propio, CC BY-SA 4.0: https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=131210712
Archiwalne nagranie z 1900 roku: https://archive.org/details/2345061-van-scheveningen-tot-amsterdam-taferelen-van-rond-1900 - nagranie z 1900
Na mocy prawa cytatu w filmie wykorzystano fragmenty gry Age of Empires 2, serialu "Trailer Park Boys" oraz programu Grupy Filmowej Darwin, których nie jestem właścicielem. Wszelkie prawa należą do ich twórców.
---
🎥 Jeżeli interesujesz się historią kuchni, sprawdź mój film o ewolucji sosu bolońskiego: https://www.youtube.com/watch?v=vX9nHMdTubs
🔔 Subskrybuj, by nie przegapić kolejnego filmu: https://www.youtube.com/@MniamFood?view_as=subscriber?sub_confirmation=1 🔔
---
🍔 Czym jest Mniam i co tu znajdziesz?
➡️ Mniam to kanał poświęcony kulturze jedzenia i jedzeniu w kulturze.
➡️ Tworzę filmy o historii, nauce i ciekawostkach związanych z kuchnią.
Smacznego! 🍕
#historia #historiakuchni #ziemniaki