विमानाचा अपघात कसा घडला असावा?
थेट कॉकपिटमधून… लाईव्ह चित्रण
स्क्वाड्रन लिडर अजय परांजपे यांचे विश्लेषण
विमान अपघाताची कारणे काय असू शकतात?
• विमानाचे इंजिन अचानक बंद पडणे
• टेक-ऑफ किंवा लँडिंगदरम्यान तांत्रिक बिघाड
• हवामानातील अचानक बदल – वीज, वादळ, दाट ढग
• पक्षी विमानाच्या इंजिनावर आदळणे (बर्ड हिट)
• मानवी चूक – वैमानिकाकडून दिशा किंवा उंची नियंत्रित करण्यात चूक
• नेव्हिगेशन किंवा कम्युनिकेशन यंत्रणेतील बिघाड
⸻
विमान कसे उडते?
• विमान उड्डाण करताना त्याच्या पंखांखाली आणि वर दोन्ही बाजूंनी वेगवेगळ्या प्रकारचा हवेचा दाब तयार होतो.
• यामुळे ‘लिफ्ट’ तयार होते आणि विमान हवेत झेपावते.
• इंजिन थ्रस्ट निर्माण करतं, ज्यामुळे विमान पुढे सरकतं.
⸻
टेक-ऑफ कसे होते?
• धावपट्टीवरून विमान वेगात धावतं
• ठराविक गती (V1 आणि Vr स्पीड) गाठल्यावर वैमानिक विमानाचं नाक वर उचलतो
• हवेतील योग्य उंचीवर पोहोचताच लँडिंग गीअर आत ओढलं जातं
⸻
पक्षी कसे घडतात (बर्ड हिट)?
• टेक-ऑफ किंवा लँडिंग दरम्यान विमानांची गाठ पक्ष्यांशी पडते
• विशेषतः जेव्हा विमान खाली असतं, तेव्हा बर्ड हिटचा धोका जास्त असतो
• पक्षी इंजिनात शिरल्यास इंजिन अचानक बंद होऊ शकतं
⸻
इंजिन कसे बंद पडू शकते?
• बर्ड हिटमुळे इंजिनमध्ये तांत्रिक अडथळा
• इंधनपुरवठा खंडित होणे
• यंत्रणेतील गंभीर बिघाड
• हायड्रॉलिक किंवा इलेक्ट्रिकल फेल्युअर
⸻
ब्लॅक बॉक्स कुठे असतो?
• ब्लॅक बॉक्स म्हणजे ‘फ्लाइट डेटा रेकॉर्डर’ आणि ‘कॉकपिट व्हॉईस रेकॉर्डर’
• सहसा विमानाच्या शेवटच्या भागात (टेल सेक्शन) असतो – कारण अपघातात हे भाग कमी नुकसान होण्याची शक्यता असते
• यामध्ये संपूर्ण उड्डाणाची माहिती आणि पायलटचे संभाषण नोंदवलेले असते