Katarzyna Meloch urodziła się w Łodzi 7 maja 1932 roku. Po powołaniu ojca i aresztowaniu matki Katarzyna Meloch została umieszczona w żydowskim domu dziecka na ul. Częstochowskiej w getcie w Białymstoku, gdzie przebywała ok. pół roku. Stamtąd staraniami wuja Jacka Goldmana została przewieziona do jego domu na ul. Elektoralnej 12 w warszawskim getcie. W sierpniu 1942 roku została wyprowadzona z getta przez pielęgniarkę (operacja zorganizowana przez wuja) i spotkała się z babką ze strony matki, Michaliną, która wcześniej także uciekła z getta. Przebywała w Pogotowiu Opiekuńczym dla Dzieci im. ks. Boduena, gdzie otrzymała fałszywą tożsamość Ireny Dąbrowskiej. Następnie do końca wojny przebywała w domu dziecka Sióstr Służebniczek NMP w Turkowicach. Po wojnie zamieszkała z żoną wuja Jacka Goldmana na Saskiej Kępie. Uczęszczała do 12. Państwowego Gimnazjum i Liceum im. Marii Curie-Skłodowskiej. Uciekła od żony wuja do babki ze strony ojca, która wraz z córką powróciła z Syberii. Studiowała filologię polską; początkowo pracowała naukowo, później zdecydowała się na pracę w publicystyce. Ma córkę oraz wnuka i wnuczkę. Katarzyna Meloch zmarła 26 lipca 2021 roku.
NAZWISKO ROZMÓWCZYNI: Katarzyna Meloch
WYWIAD PRZEPROWADZIŁA: Jagna Kofta
NAGRANIE: Józef Markiewicz
DATA NAGRANIA: 20 grudnia 2018
PRAWA AUTORSKIE DO NAGRANIA: Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN
NAJWAŻNIEJSZE WĄTKI:
00:00:04 – Dzieciństwo, nauka w szkole żydowskiej, atmosfera domu rodzinnego. Tożsamość religijna i narodowa rodziny rozmówczyni.
00:06:03 – Ucieczka z Warszawy do Białegostoku, plan ocalenia rozmówczyni, aresztowanie matki.
00:10:51 – Umieszczenie w żydowskim domu dziecka w getcie w Białymstoku.
00:12:25 – Losy białostockich Żydów przesiedlonych do Częstochowy.
00:13:11 – Opis i historia domu rodzinnego w Warszawie. Dzieciństwo i sytuacja rodzinna, poczucie tożsamości narodowej rodziców rozmówczyni.
00:17:22 – Praca naukowa ojca, wykształcenie i praca zawodowa matki.
00:21:48 – Poglądy polityczne rodziców, oddanie matki karierze naukowej ojca. Wspomnienia dzieciństwa z wujem.
00:28:07 – Przyjazd z domu dziecka w Białymstoku do domu wuja w getcie warszawskim.
00:32:50 – Pobyt w domu dziecka w Białymstoku, głód w białostockim getcie, wola przeżycia.
00:37:24 – Utrata zabawki w czasie bombardowania w 1939 r.
00:40:28 – Pobyt w domu dziecka w Turkowicach.
00:44:59 – Postać Jadwigi Deneki. Ucieczka z getta, spotkanie z Jadwigą Deneką i babcią rozmówczyni Michaliną.
00:50:44 – Zatrzymanie przez żydowską policję w getcie, ratunek ze strony babci.
00:54:04 – Życie z babką po wyjściu z getta. Ukrywanie rozmówczyni w getcie po zatrzymaniu przez policję i decyzja wuja o konieczności wyprowadzenia jej z getta.
00:56:28 – Ratowanie dzieci żydowskich przez Żydów i Polaków.
00:58:27 – Spotkanie z babcią w Pogotowiu Opiekuńczym, dalsze losy babki.
01:03:45 – Refleksja na temat odchodzenia bliskich.
01:06:04 – Troska Jadwigi Deneki o bezpieczeństwo rozmówczyni, jej aresztowanie i śmierć.
01:09:47 – Okoliczności śmierci Jacka Goldmana.
01:14:28 – Tęsknota za lalkami.
01:17:26 – Otrzymanie fałszywej tożsamości.
01:20:09 – Działania zakonnic w Turkowicach i ich współpraca z inspektorem Jarmulskim i Janem Dobraczyńskim.
01:25:02 – Starania o odznaczenie zakonnic i Jana Dobraczyńskiego medalami Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. Relacja Dobraczyńskiego o uratowaniu żydowskich dzieci we współpracy z niemieckim lekarzem.
01:35:06 – Przeniesienie do Turkowic, warunki życia w domu dziecka, siostra Irena. Relacje z rówieśnikami w Turkowicach, wspólne śpiewanie, dzieci żydowskie w domu dziecka.
01:49:48 – Zdjęcia rodzinne na wystawie zorganizowanej przez Gołdę Tencer, list mężczyzny pamiętającego Jacka Goldmana.
01:52:24 – Losy Michała Głowińskiego i koleżanki z Konina.
01:57:29 – Brak świadomości końca wojny.
02:02:09 – Mieszkanie z żoną wuja po wojnie, nauka w szkole, nadrabianie zaległości. Praca i narodziny dziecka.
02:07:05 – Ucieczka od żony wuja do babki ze strony ojca, dorosłe życie po śmierci babki.
02:11:43 – Wpływ doświadczeń wojennych.
02:19:08 – Poglądy na tradycję żydowską i poczucie tożsamości żydowskiej, refleksje na temat pokolenia rozmówczyni.
02:32:58 – Ucieczka matki do ojca przed narodzinami córki, poszukiwanie inności.
02:38:12 – Związek z tradycją i społecznością żydowską.
Poznaj kolekcję historii mówionej Muzeum POLIN: https://sztetl.org.pl/pl/historia-mowiona
Subskrybuj nasz kanał: https://www.youtube.com/channel/UCLTpRyEXXqGq0fR0DVcQMZw
Oglądaj kanały Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN:
POLIN (zapowiedzi i relacje z wydarzeń w Muzeum): https://www.youtube.com/user/mhzp2013
Wirtualny Sztetl (historia i kultura polskich Żydów): https://www.youtube.com/WirtualnySztetl
Polscy Sprawiedliwi (historie pomocy udzielanej Żydom podczas Zagłady): https://www.youtube.com/user/PolscySprawiedliwi
Kontakt w sprawie udostępnienia wywiadu: [email protected]