Narsisizm genel olarak psikoloji literatüründe kendiliği aşırı önemseme, başkalarını yok sayma ve kişiler arası ilişkiler içerisinde sorun yaşama olarak ele alınır.
Aslına bakarsanız şunu belirtmek gerekir ki, narsisimin her boyutu zararlı, kötü değildir. Hatta şaşıracaksınız ama bir ölçüde sağlıklıdır da. Kişinin empati kurabilme becerisini sürdürebilirken kendiliğine dair olumlu algıya sahip olabilmesi aslında istediğimiz bir şey. Son zamanlarda çok sık görüyorum, herkes kendisinin veya arkadaşının, sevgilisinin narsist olmasından endişe duyuyor. Bu sebeple burayı bir netleştirelim. Sağlıklı düzeyde olumlu benlik algısı narsist olduğunuzu göstermez.
Burada narsisizmi patolojik ve kişilik bozukluğu yapan; kişinin aşırı kırılgan ve düşük benlik saygısı, empati kurabilme becerisinin düşüklüğü, eleştiriye hassasiyet, kibir ve kendisine hayranlık gereksinimi gibi özellikler olduğunu söyleyebiliriz.
Toplumda yeni istatistiklere göre kişilik bozuklukları %5, %10 civarında. Yani bu her 100 kişiden 5 ile 10 kişiye kadar kişinin kişilik bozukluğuna sahip olması demek bu istatistik. Bunu düşündüğümüz zaman kişilik bozukluklarını tanımak ve fark etmek önemli. Hadi bugün, bu kişilik bozukluklarından biri olan narsisizmi nasıl tanıyacağımıza bakalım.
2014’de yapılan bir araştırmaya göre narsistik kişilik bozukluğunun Türkiye’de yaygınlık oranları %8.4 olarak bulunmuş. Literatürde bugüne dair araştırmalar kısıtlı olsa da, geçen bu zaman içinde bu oranın değiştiğini ve hatta belki giderek arttığını tahmin edebiliriz.
Narsist kişiler genellikle ben merkezci davranırlar ve yeteneklerini diğer insanlara göre yüksek görme eğilimindedirler. Birçok zaman kendilerinin diğer kişilerden daha iyi olduğunu düşünürler. Bunu yaşantılama biçimleri diğer insanları aşağılamalarıyla da ortaya çıkar. Bir narsistin karşısındaki kişiyi sık sık suçladığını, onu yetersiz hissettirdiğini görebilirsiniz mesela.
Genellikle ilişkilerini 2 farklı türde kurarlar. Ya kendilerinden üstün gördükleri insanlarla. Onlarla iletişimde olmanın kendilerini yükselteceklerini inanırlar.
Ya da kendilerinden aşağıda gördükleri kişilerle ilişki kurarlar ve bu ilişkide kişi üzerinde bir tahakküm kurma hali söz konusudur. Kendi kuralları, kendi istedikleri geçerli olsun isterler. Bu kişileri kendi çizdikleri ve idealize ettikleri keskin kurallarda yaşamaya zorunda bırakırlar bir nevi.