කෑගලු දිස්ත්‍රික්කයට අයත් වට්ටාරම ශ්‍රී අරහත්ත මලියදේව රජමහා විහාරය පුරා වසර දෙදහසකට ආසන්න වූ ඉතිහාසයකට දිවෙන ඓතිහාසිකමය හා සංස්කෘතිකමය ලක්ෂණයන්ගෙන් අනූන වූ ශ්‍රේෂ්ඨ පුණ්‍ය භූමියකි.ලක්දිව බුදු සසුනේ අවසන් මහ රහතන් වහන්සේ වූ වනගුප්ත මලියදේව මහරහතන් වහන්සේ වැඩ සිටි මෙම පුණ්‍ය භූමිය වර්තමානයේ දෙස් විදෙස් ජනතා ගෞරවාදරයට පාත්‍ර වූ සුවිශේෂී ශ්‍රේෂ්ඨ පින්බිමකි.
මෙම පුණ්‍ය භූමියෙහි ඓතිහාසික ස්ථාන සඳහන් කිරීමේදී පොහොය සීමාව, පොත්ගුල, පැරණි විහාරය සිරිපතුල සහිත ගල් ලෑල්ල ,දෙතිස් පළ රූහ බෝධීන් වහන්සේ, මලිය මහා පාය හා විහාර සංකීර්ණ,ශිලා ලිපි ආදිය දැක්විය හැකිය.විහාරස්ථානයේ නව මඟක් ගත් යුගය වන ගොඩිගමුවේ ශ්‍රී රතනපාල නාහිමියන්ගේ ඇප කැප වීමෙන් උන්වහන්සේ ඒ වන විට ගරා වැටෙමින් පැවති චෛත්‍යය වෙනුවට දැනට වැඳුම් පිදුම් ලබන නව චෛත්‍යයත් විහාරය
සතු පුරාවස්තූන් හා ඉපැරණි ධර්ම ග්‍රන්ථ තැන්පත් කොට සුරැකීමට දෙමහල් පොත්ගුලත් ඉදිකිරීමට කටයුතු කළහ.
2001 වර්ෂයේදී වට්ටාරම රජමහා විහාරයෙහි ආධිපත්‍යය ගල්මඩුව සහ තලාව යන රජමහා විහාරයන්හි අධිපති පූජ්‍ය ගල්මුල්ලේ ශ්‍රී සුමංගල නාහිමියන් වෙත පැවරුන අතර එය විහාරස්ථානයේ සංවර්ධන කටයුතුවලට මූලික හේතුවක් විය.අනතුරුව පේරාදෙණිය විශ්ව විද්‍යාලයේ පාලි හා බෞද්ධය අධ්‍යයන අංශයේ ජේෂ්ඨ කථිකාචාර්ය පූජ්‍ය මාකඩවර ආනන්ද විහාරාධිපති ස්වාමීන් වහන්සේගේ මූලිකත්වයෙන් විහාරස්ථානයේ උන්නතිය උදෙසා සුවිශේෂී සංවර්ධන කටයුතු රාශියක් සිදුවී ඇත.
වර්තමානය වන විට වට්ටාරම රජමහා විහාරස්ථානයේ භාරකාර විහාරාධිපතිත්වය දරමින් සංවර්ධන කටයුතු රාශියකට උරදෙමින් විහාරස්ථානයේ උන්නතිය උදෙසා ඇප කැපවී කටයුතු කරනු ලබන පූජ්‍ය වෑවල සමිත හිමියන්යන්ට මෙම වීඩියෝව සිදු කිරීම සඳහා A to Z Sri Lanka youtube චැනලයට අවසරය ලබාදීම සම්බන්ධයෙන් නමස්කාර පූර්වකව අපගේ ස්තූතියි පුදකර සිටින්නෙමු.