مستند تاریخ ساسانیان
نبرد بی‌رحمانه ایران و روم در دوران اردشیر بابکان
در سال 224 میلادی اردشیر بابکان موفق شد تا در نبرد همرمزدگان اردوان چهارم اشکانی را شکست داده و بر شاهنشاهی اشکانیان غالب شود. او سالهای 224 - 230 میلادری را صرف یکپارچه کردن ایرانشهر کرد و چون موفق شد خود را برای جنگ با رومیان آماده کرد. حملات کوبنده اردشیر در سال 230 - 231 میلادی موجب شد تا قیصر روم الکساندر سوروس برای کوتاه کردن دست درازی های ایرانیان به شرق بیاید. او با ارتش غول آسای خود که به سه بخش تقسیم شده بود به شاهنشاهی تازه تاسیس ساسانی تاخت. نبردی که در ادامه در گرفت تهدیدی جدی برای شاهنشاهی ساسانی بود.
در قسمت سوم مستند تاریخ ساسانیان نخستین جنگ ساسانیان و رومیان را روایت می‌کنیم اما پیش از پرداختن به این نبرد لازم دانستیم که شرح مختصری از سالهای آخر شاهنشاهی اشکانی ارائه دهیم. بلاش نخست اشکانی با اینکه توانست جلوی رومیان را از غرب و کوشانیان را از شرق بگیرد اما پس از مرگ او جنگ داخلی خانمانسوزی آغاز گشت که توان پارتیان را بشدت کاهش داد. تراژان و وروس و سوروس هر کدام موفق شدند تا پایتخت شاهنشاهی اشکانی شهر تیسفون را تصرف کرده و شهرهای مهم نصیبین و ادسا را کنترل ایرانیان خارج کنند. با اینکه اشکانیان توانستند از پیشروی‌های بیشتر رومیان جلوگیری کنند و در نبرد نصیبین اخرین رویارویی خود با رومیان پیروز شوند اما پر واضح بود که قدرت ایشان بشدت کاهش یافته در چنین شرایطی بود که ساسانیان از پارس برخواستند و تبدیل به تهدیدی جدی برای روم شدند. پس از شرح مختصر تاریخ اشکانی اقدمات اردشیر بابکان را میان سالهای 230 - 235 میلادی روایت کرده‌ایم. اردشیر طی این سالها توانست نه تنها شهرهای از دست رفته شمال میانرودان را باردیگر تصرف کند بلکه دامنه حملات خود را به آن سوی رود فرات یعنی سوریه و کاپادوکیه کشاند. در ادامه روایت نخستین جنگ رومیان با ساسانیان را جزئیات نقل کرده‌ایم اولین نبرد ایشان نیز که به نبرد تیسفون شهرت دارد با جزئیات شرح داده شده است.
مستند تاریخ ساسانیان قرار است تا شرح کاملی از دوران شاهنشاهی ساسانیان بر ایران را ارائه دهد. در اولین فصل این مستند که شامل شش قسمت است ما به چگونگی تشکیل شاهنشاهی ساسانی توسط اردشیربابکان می‌پردازیم سپس به تثبیت شدن قدرت این خاندان طی شاهنشاهی شاپور یکم و جنگ‌های او با رومیان خواهیم پرداخت بنابراین در فصل اول از مستند تاریخ ساسانیان ما به دو تن از مهمترین شاهنشاهان سلسله ساسانی خواهیم پرداخت.
فهرست
---------------------------
00:00 لوگوموشن و حامیان
00:30 تاریخ مختصر شاهنشاهی اشکانی
12:00 حمله اردشیر بابکان به روم
15:37 سفرای ایرانی در اردوی الکساندر
17:00 کارزار الکساندر سورس علیه ساسانیان
20:53 نبرد تیسفون
23:51 عقب نشینی فاجعه بار
26:55 لشکرکشی به سوی ارمنستان
28:37 پایان بندی
لینک حمایت:
پنل داخلی
https://zarinp.al/ancient_caravan
پنل بین‌المللی
https://www.patreon.com/ancient_caravan
موزیک انتهای کار از فریا فرجی:
https://www.youtube.com/watch?v=ivtSZjipgAk
Desert City Kevin MacLeod (incompetech.com)
Licensed under Creative Commons: By Attribution 3.0 License
https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/
منابع:
اردشیر بابکان / حمیدرضا صفاکیش، علی اکبرپور
تاریخ تحولات سیاسی ساسانیان / شهرام جلیلیان
ایران در زمان ساسانیان / آرتور کریستن‌سن
شاهنشاهی ساسانی / تورج دریایی
سواره نظام زبده ساسانی / کاوه فرخ
تمدن ایران ساسانی / لوکونین
تاریخ و فرهنگ ساسانی / تورج دریایی
جهان ساسانی / تورج دریایی
اردشیر بابکان از ارگبدی تا شاهنشاهی / سجاد بهرامیان
اردشیر یکم / یوزف ویزه‌هوفر و هاینتس لوشی
کوشانیان امپراتوری فراموش شده / لاله فرزین‌فر
تاریخ جامع ایرانیان - جلد دوم - کوشانیان / عسکر بهرامی
تاریخ الرسل و الملوک / طبری
تاریخ امپراتوری از مرگ مارکوس / هرودین
شاهنامه / ابوالقاسم فردوسی
THE ROMAN ESTERN FRONTIER / MICHAEL H.DODGEON , SAMUEL N.C.LIEU
#ساسانیان #اردشیر #شاپور