อานาปานสติ เป็นอารมณ์หนึ่งในกรรมฐาน40 สำหรับการฝึกสมถะ แต่อานาปานสติ ยังเป็นวิธีที่สามารถใช้ฝึกวิปัสสนาได้ ทั้ง 4 หมวด ของสติปัฏฐาน เริ่มตั้งแต่ กายานุปัสสนา, เวทนานุปัสสนา, จิตตานุปัสสนา และธัมมานุปัสสนา